Πώς μπορώ να χαλαρώσω αποτελεσματικά;

Αν ρωτήσουμε δέκα ανθρώπους τι σημαίνει γι' αυτούς χαλάρωση, θα πάρουμε σίγουρα πολλές διαφορετικές απαντήσεις. Η χαλάρωση για τον καθένα μπορεί να σημαίνει κάτι διαφορετικό, μπορεί να είναι ο προσωπικός χρόνος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο τέλος μιας αγχωτικής ημέρας, μια βόλτα στα μαγαζιά, ένας καφές με φίλους, ένα παιχνίδι στον υπολογιστή κ.ο.κ.. Όταν όμως ο προσωπικός χρόνος είναι περιορισμένος και οι καθημερινές απαιτήσεις πολλές, ίσως είναι δύσκολο να καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά το έντονο άγχος. Παρόλο που το άγχος είναι μια φυσιολογική και απαραίτητη αντίδραση που ενισχύει τη μάθηση, τη δημιουργικότητα, αλλά και την ίδια την επιβίωση, μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επιβαρυντικός παράγοντας, όταν μας κατακλύζει συνεχώς.

Στόχος είναι να επιλέξουμε και να προσαρμόσουμε στη ζωή μας δραστηριότητες που ενισχύουν την ουσιαστική χαλάρωσή μας, που επαναφέρουν δηλαδή το νευρικό μας σύστημα σε ισορροπία. Όταν το άγχος κατακλύζει το νευρικό μας σύστημα, το σώμα μας πλημμυρίζει με χημικές ουσίες που μας προετοιμάζουν για δράση (μηχανισμός πάλης, φυγής ή παγώματος). Ενώ οι αντιδράσεις άγχους μπορεί να είναι καθοριστικές σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που πρέπει να δράσουμε γρήγορα, παράλληλα εξασθενούν το σώμα μας όταν ενεργοποιούνται συνεχώς από τα άγχος της καθημερινότητας. Οι διάφορες τεχνικές χαλάρωσης περιορίζουν την ένταση, διακόπτουν αυτήν τη συνεχή κατάσταση ετοιμότητας/εγρήγορσης και επαναφέρουν το σώμα και το μυαλό μας σε κατάσταση ισορροπίας.

Οι τεχνικές χαλάρωσης στην ουσία μας κατευθύνουν σε μια διανοητικά ενεργή διαδικασία που αφήνει το σώμα ήρεμο, χαλαρό, και συγκεντρωμένο. Εάν επιλέξουμε να χαλαρώσουμε στον καναπέ, μπροστά από την τηλεόραση, παρόλο που θα νιώσουμε ανακούφιση από μια κουραστική μέρα που ίσως είχαμε, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα καταφέρουμε να απολαύσουμε μια αίσθηση βαθιάς χαλάρωσης. Η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης δεν είναι στην πραγματικότητα δύσκολη, αλλά χρειάζεται πρακτική εξάσκηση. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να αφιερώσει κανείς χρόνο (ιδανικά 10 - 20 λεπτά την ημέρα) για να δει αποτελέσματα.

Φυσικά ο καθένας χρειάζεται να εντοπίσει την τεχνική ή συνδυασμό τεχνικών χαλάρωσης που ταιριάζουν στον τρόπο ζωής του. Συνήθως αυτό σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά κανείς στο άγχος. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει έντονες αντιδράσεις θυμού (αντίδραση πάλης ή αλλιώς μάχης) μπορεί ίσως να βοηθηθεί περισσότερο από τεχνικές που εστιάζουν στην ηρεμία, όπως οι βαθιές αναπνοές, αν πάλι κάποιος τείνει να αποσύρεται (αντίδραση φυγής), ίσως επιλέξει τεχνικές που διεγείρουν το νευρικό σύστημα, όπως η ρυθμική άσκηση (π.χ. τρέξιμο, γρήγορο περπάτημα, ποδηλασία) και αντίστοιχα αν κάποιος αντιδρά πιο παθητικά όταν αγχώνεται (αντίδραση παγώματος), ίσως επιλέξει τεχνικές που παρέχουν διέγερση και ασφάλεια, όπως «η εστίαση των πέντε αισθήσεων στο παρόν» ή η τεχνική «περπάτημα με ενσυνειδητότητα». Αντίστοιχα υπάρχουν τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν ατομικά, αλλά και τεχνικές που απαιτούν αλληλεπίδραση και γίνονται σε ομάδες, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις που έχει κάποιος.

Η πιο απλή τεχνική, που συνήθως συνοδεύει και άλλες τεχνικές, είναι αυτή της βαθιάς αναπνοής (βαθιά εισπνοή από τη μύτη και στη συνέχεια αργή εκπνοή). Το σημαντικό είναι να αναπνέει κανείς βαθιά από την κοιλιά, παίρνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο καθαρό αέρα στους πνεύμονες. Όταν παίρνουμε βαθιές αναπνοές από την κοιλιά, αντί για ρηχές αναπνοές που ανασηκώνουν το στήθος, εισπνέουμε περισσότερο οξυγόνο και αυτό με τη σειρά του βοηθάει να μειωθεί η ένταση που νιώθουμε. Αντίστοιχα, αν επιλέξουμε κάποια ρυθμική άσκηση, προσπαθούμε να εστιάσουμε ταυτόχρονα στη φυσική κίνηση του σώματός μας και στον τρόπο με τον οποίο η αναπνοή μας συμπληρώνει την κίνηση.